Τρεισίμισι χρόνια στη φυλακή για ένα αδίκημα που δεν διέπραξε και για το οποίο τελικά αθωώθηκε. Τρεισίμισι χρόνια που την έφεραν στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών Ελεώνα Θήβας και μετά στη Νομική. Ο Σταύρος Θεοδωράκης μίλησε με τη Μαρίνα Λιτβίνοβα και παρουσίασε την ιστορία της στους Πρωταγωνιστές.
.
Την ιστορία της ίσως να την έχετε ακουστά. «Η φυλακισµένη που µπήκε στη Νοµική». Το έγραψαν οι εφηµερίδες, ακούστηκε και στις τηλεοράσεις. Ενα «µεσηµεριανό» µάλιστα τής έδινε γη και ύδωρ τον Σεπτέµβριο για να βγει να πει την ιστορία της. Η Μαρίνα όµως δεν την ήθελε αυτή τη δηµοσιότητα. Την πρώτη φορά που τη συνάντησα, ήταν πολύ ταραγµένη. Είχε µόλις µπει στη Νοµική, τρίτη ανάµεσα στους υποψηφίους από τα νυχτερινά σχολεία, αλλά δεν είχε σπίτι, δεν είχε λεφτά, δεν ήξερε ποιους να εµπιστευθεί. Ολα της φαίνονταν βουνό. Αρχισα να καταγράφω τα βήµατά της.
Το νέο της σπίτι στα Εξάρχεια. Τα έπιπλα που της δάνεισαν οι φίλοι. Το φαγητό στη Φοιτητική Λέσχη. Τα ρούχα από τις κυρίες της Θήβας. Τη βοήθεια από την Αρχιεπισκοπή… Πριν από λίγες εβδοµάδες ήρθε και η δικαίωση. Η ∆ικαιοσύνη τής είπε «κάναµε λάθος που σε στείλαµε φυλακή» και της επιδίκασε αποζηµίωση 30.000 ευρώ! Τις µέρες αυτές που η Νοµική µπήκε στα πρωτοσέλιδα, εγώ κατέφυγα ξανά στη Μαρίνα. Και τη νύχτα που οι µετανάστες εγκατέλειψαν τη Νοµική συναντηθήκαµε για να µου πει επιτέλους για πρώτη φορά όλη την ιστορία της.
Αρχίζοντας από τα παιδικά της χρόνια στη Ρωσία.
Τι έβλεπες από το παράθυρο του δωµατίου σου στη Ρωσία;
Οµορφα πράγµατα, κήπους, λουλούδια, δέντρα, κερασιές κι ένα µαρµάρινοελάφι… Ελληνικά µιλούσατε στο σπίτι;
Ποντιακά.Η γιαγιάµου µούέλεγε «µάσακαλα», εγώνόµιζα ότιµου µιλούσε ρώσικα,µεγαλώνοντας κατάλαβα ότι αυτά ήταν ελληνικά. «Μάσα καλά».
Ζούσατε µε τη σκέψη ότικάποια στιγµή θα ρθείτε στην Ελλάδα;
Εµείς ήµασταν µικρά και δεν καταλαβαίναµε, αλλά απ’ όσο µας έχει εξιστορήσει ο παππούς, όταν πέθανε ο πατέρας του, η τελευταία του λέξη ήταν Ελλάδα.
Ο παππούς ήταν κοµµουνιστής;
Οχι. Αφού τονείχε στείλει εξορία ο Στάλιν,σε ποιον κοµµουνισµό να πιστέψει;
Υπάρχει κάτι από τα παιδικά σου χρόνια που θα ήθελες να ξαναζήσεις;
Ναι, τα ταξίδια που κάναµε µε τους έφηβους γονείς µου... Είχανε ένα βαν και γυρνάγαµε σε χωριά, λαγκάδια, βουνά. Εχουµε πιει νερό που ξεπηδάει από το χώµα, έχουµε βουτήξει σε λίµνες µικρές, σε βάλτους, έχουµε µαζέψει καβούρια, τα έχουµε κάνει σούπα… Τι ήταν οι γονείς σου, ρώσοι χίπις;
Κάτι τέτοιο. Με άφρο µαλλί,η µαµά.Κλέβανε τα κρασιά απότον παππού, µας φορτώνανε στο βαν καιγυρνούσαµε πίσωόταν τέλειωναν οι προµήθειες.
Ωραίο ακούγεται. Πώς ήταν η Ρωσία τότε, τη δεκαετία του ‘80; Φτώχεια;
∆εν κατάλαβα εγώ να ζούσαµεστη φτώχεια. Ηµουν βέβαιαµικρή. ΣτηνΕλλάδα όµωςστριµωχτήκαµε πολύ. Ηρθαµε µόλις άνοιξαν τα σύ νορα το ‘90 και από εκεί που ζούσαµε σε µονοκατοικία και είχα το δικό µου δωµάτιο,βρεθήκαµε σε 2 δωµάτια µαζί και την πραµάτεια που είχαν φέρει οι δικοί µου για να την πουλήσουν στη λαϊκή. Καιγια όλους ήµαστανοι Ρωσοπόντιοι, το Ρωσάκι...
Και πώς καταλήγεις στη φυλακή;
Είναι κάτι που δεν θέλω να το πολυσυζητάω. Θύµα ενός έρωτα, έγραψεµια εφηµερίδα.
Πες το κι έτσι. Γνώρισα κάποιον ο οποίος ήταν µπλεγµένος σε υποθέσεις ναρκωτικών. Τον παρακολουθούσε δηλαδή η Αστυνοµία.
Εσύ δεν είχες καταλάβειτίποτα;
Μα 2 εβδοµάδες ζούσαµε µαζί. Ολο κι όλοτον γνώριζα 2 µήνες. Ούτε το πραγµατικό του όνοµα δεν ήξερα τελικά.
Και σε έπιασαν για συνεργό.
Ναι, µια µέρα έκανε έφοδο η Αστυνοµία, βρήκε 4 κιλά ηρωίνης νοµίζω, αυτός το έβαλε στα πόδια και πιάστηκα εγώ που δεν είχα βέβαια κανέναν λόγο να τρέξω. Μέχρι τότε πίστευα ότι ο κόσµος είναι αγγελικά πλασµένος και όλα είναι όµορφα. Αφέλεια της νεότητας.
Και πόσο καιρό έµεινες στη φυλακή µέχρι να αποδειχθεί ότι ήσουναθώα;
Οταν µπήκα στη φυλακή, ο τότε δικηγόρος έλεγε ότι θαβγω σε 2 µήνες. Οι συγκρατούµενές µου λέγανε µην τον πιστεύεις. Γίνεται το δικαστήριο και ακούω 8 χρόνια! Ωραία λέω, εδώ θα µείνουµε. Αρχισα να µαθαίνω κέντηµα, βελονάκι, σταυρωτό, τα πάντα.
Είπες «εγώ δεν θα γονατίσω»;
∆εν ξέρω αντο είπα τόσο ηρωικά. Αλλά όταν τρως ένα χαστούκι και πέφτειςαπό τα συννεφάκια που ζεις, τότε σκέφτεσαι ή θα µείνω για πάντα κάτω ή θα σηκωθώ.
Και αποφασίζεις να σπουδάσεις;
Ενα ένα. Πρώτα ήταν η επαφή µε το σχολείο δεύτερης ευκαιρίας στις Φυλακές Κορυδαλλού. Είχε όµως µόνο γυµνάσιο. Παρακαλάω τον κ. Ζουγανέλη, τον διευθυντή του, να βρει µια λύση για όσες είχαµε τελειώσει το γυµνάσιο και θέλαµε να πάµε στο λύκειο.Κι έγινε ένα θαύµακαι το υπουργείο Παιδείας µάς επέτρεψε να γραφτούµε στο πλησιέστερο λύκειο και µας έστειλε καθηγητές για µαθήµατα.
Μαθήµατα «µέσα», εξετάσεις «έξω»;
Ναι, γράφαµε όλες µαζίοι κρατούµενες σε µια ξεχωριστή αίθουσα. Με φρουρούς βέβαια.
Εξετάσεις µε χειροπέδες;
Είναι λίγο µύθος οι χειροπέδες. Ναι µεν πηγαίναµε µε κλούβα, αλλά δεν µας φορούσαν χειροπέδες. Είχαµε βέβαιατον φύλακα δίπλα µας ακόµη και όταν γράφαµε. Στη µέση όµωςτων εξετάσεων αποφυλακίστηκακαι µετά πήγαινα πια µόνη µου. Και καθόµουν στο ίδιοθρανίο, στην ίδια αίθουσα µε τα κορίτσια που έρχονται συνοδευόµενες.
Ποια ήταν η πιο δύσκοληώρα στη φυλακή;
Να ξυπνάς τη νύχτα και η διπλανή σου να έχει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, να είσαι άρρωστος και να µηνέρχεται γιατρόςκαι να υποφέρεις. Είχα φτάσει στο σηµείο να ξαπλώνω και να λέω «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν µε τηναµαρτωλή» µέχρι νααποκοιµηθώ. Τοπρωί πριν ανοίξω τα µάτια, άρχιζα ξανά την προσευχή γιατί φοβόµουν ότι θα πάω στοψυχιατρείο. Κιέλεγα: «Μαρίνα, δενµπορείς να µπειςστο ψυχιατρείο, έχεις στόχους, έχεις όνειρα. Σήκω και θα τα καταφέρεις».
Είναι συχνές οι απόπειρες αυτοκτονίας στη φυλακή;
Μία µέρα µπαίνει φουριόζος ένας αρχιφύλακας στα µπάνια, σπάει τηνπόρτα µιας τουαλέτας και αρπάζει µια κοπέλα που είχεβάλει το κεφάλι της µέσα στη λεκάνη, είχε ανοίξει τέρµα το καζανάκι και προσπαθούσε να πνιγεί. Εντάξει, καταλαβαίνεις ότι λιποθύµησα.
Ποιες είναι οι πιο δύσκολες στη φυλακή;
Νοµίζω ότι είναι τα κορίτσια που έχουν µπλέξει µε ουσίες, γιατί δεν είναι η θέση τους εκεί. ∆ηλαδή βλέπεις ότι τα φάρµακατης καταστολής δεν κάνουν τίποτα. Παρατείνουν το πρόβληµα. Οι ισοβίτισσες δεν σε φόβιζαν;
Στην αρχή µε φόβιζαν πολύ, αλλά µιαφορά κέντησα έναµαντιλάκι σεµια ισοβίτισσα, για τον γιο της που είχε γενέθλια. Ενα λευκό µαντιλάκι µετα αρχικάτου µε χρυσή κλωστή. Ε µετά, κάθετόσο µουέφερνε απότο συσσίτιο πατάτες, καρότα, λαχανικά… Είχε συγκινηθεί που της είχα δώσει τοµαντίλι χωρίς να ζητήσω αντάλλαγµα.
Οι δουλειές στη φυλακή γίνονται µε ανταλλάγµατα;
Ετσι συνηθίζεται. Για πες ένα αντάλλαγµα.
Ας πούµε, θα σου πλύνω τα ρούχα, θα µου δώσεις ένα πακέτο τσιγάρα. Κι εγώ ότανξέµενα από τηλεφωνικέςκάρτες, τις έβαζα στη σειρά και τους έφτιαχνα τα νύχια. Μανικιούρ, πεντικιούρ, γαλλικό, στρασάκια…Με παρακαλούσαν έναν µήνα, όταν µουτέλειωναν οι κάρτες, τις έπιανα.
Τι κάνεις µια νέα γυναίκα τρία χρόνια χωρίς άντρα;
Είναι απ’ τα πιο δύσκολα κοµµάτια. ∆εν είναι εύκολο να ευνουχίζεσαι. Αν θέλουµε ο κρατούµενος µετά τη φυλακή να γυρίσει πίσω στην κοινωνία και ναµην αποτρελαθεί,δεν µπορούµε να του στερούµε τη σεξουαλική δραστηριότητα. Η µέρα της αποφυλάκισης;
Τα µεγάφωνα φώναξαν «Η Λιτβίνοβα αποφυλακίζεται» και βγήκε όλη η πτέρυγα να µε αποχαιρετήσει. Αγκάλιαζα τις µητέρες µου, τιςθείες µου, τις φίλες µου, τις αδερφές µου, τόσα χρόνια µαζί. Από τα δάκρυα δεν ξεχώριζα πρόσωπα. Μόνο όταν µου έδιναν την ευχή στο αυτί, προσπαθούσα να καταλάβω ***ποια είναι.Εκείνη τη µέρα µάζεψα πάρα πολλές ευχές.
Και τι έκανες µόλις βγήκες από τη φυλακή;
Πήγα σε ένα ξενοδοχείο που µου είχαν νοικιάσει, κοιµήθηκα ξερή, έκανα µπάνιο και µετά µε τον Κλήµη Πυρουνάκη – που µε βοηθούσε – πήγαµε µαζί µε τη γυναίκα του να φάµε σουβλάκια. Είχα να φάω σουβλάκιτρία χρόνια!
Γιατί επέλεξες τη Νοµική;
Οταν έχειςπεράσει 3 χρόνια µέσαστη φυλακή, τι θα επιλέξεις; Η Νοµική ήταν µονόδροµος. Στη Νοµική ξέρουν ποια είσαι;
Ναι αρκετοί ξέρουνε την ιστορία… Είναι όµως πολύ διακριτικοί. Καµιά φορά µόνο µού κάνουν πλάκα που είµαι τόσο µεγάληγια πρωτοετής. Γελάµε πολύ.
Υπάρχουν στιγµές που νιώθεις µια ανωτερότητα;
Ανωτερότητα; Ως προς τι; Εχεις κάνει τον πιο δύσκολο δρόµο. Εχεις περάσει µια ζούγκλα.
Ετσι θα έπρεπε να είναι, αλλά έχω ακόµη πολλές ανασφάλειες και φοβίες. Οταν βρίσκοµαι όµως µπροστά σε ένα πρόβληµα λέω «Μαρίνα, έχεις κάνει φυλακή, προχώρα!».
Πιάνει;
Ναι! Βγαίνω από το σπίτι, κλειδώνω την πόρτα και πληµµυρίζω από χαρά. Και ευχαριστώ τον Θεό που έχωκλειδιά, που έχω σπίτι, πουέχω δουλειά, που έχω πανεπιστήµιο. Είναι σαν όνειρο αυτό που ζω.
Αν εξαιρέσεις τα 3 χαµένα χρόνια, έµεινε κάτι θετικό από αυτήτην ιστορία της φυλακής;
Ισως αυτό που κάνω τώρα, η Νοµική, να µη γινότανε στόχος µου αν δεν είχα µπει στη φυλακή. Είναιόπως ότανπαθαίνεις ένα ατύχηµα. Μένεις καθηλωµένος στο κρεβάτι και σκέφτεσαι να σηκωθείς να γίνεις αθλητής.
Η Πολιτεία σού ζήτησε τελικά συγγνώµη για την άδικη φυλάκιση.
Ναι, αναγνώρισε την αθωότητά µου και µε αποζηµίωσε.
Σου επιδικάστηκε µια µεγάλη για τα ελληνικά δεδοµένα αποζηµίωση.
Από τις µεγαλύτερες. Ο Αλέξανδρος Λάµαρης, ο δικηγόρος µου, ήταν σίγουρος ότι θα δικαιωθούµε. Εγώ δυσκολευόµουν να το πιστέψω. Τελικά το δικαστήριο µου επιδίκασε 25 ευρώ για κάθε ηµέρα κράτησης. Περίπου 30.000 ευρώ.
∆εν είναι και λίγα.
Ναι, αλλά εσένα αν σου έδιναν 30.000 ευρώ θα έµπαινες για τρία χρόνια φυλακή; ∆ύσκολο. Πότε θα τα πάρεις αυτά τα λεφτά;
Προς το παρόν δεν έχουν και περιµένω. Και πώς τα βγάζεις πέρα, δουλεύεις;
Ναι, έπιασα δουλειά στην «Επάνοδο». Είναι το κέντρο επανένταξης αποφυλακιζοµένων του υπουργείου ∆ικαιοσύνης. Βοηθάµε αυτούς που βγαίνουν.
Και ποιος είναι ο στόχος σου στη Νοµική; Να γίνεις δικαστής, εισαγγελέας;
Ας πάρουµε το πτυχίο κι έχει ο Θεός. Λέω µήπως έχεις στο µυαλό σου τη «Μαρίνα Ζορό», υπερασπιστή δηλαδή των δικαιωµάτων των κοριτσιών.
Ζορό δεν ξέρω αν θα γίνω αλλά αν ασκήσω δικηγορία σίγουρα θα βοηθάω τις γυναίκες που έχουν ανάγκη.
Είσαι κάθε µέρα στη σχολή σου;
Ναι. Μου αρέσει πάρα πολύ. Πώς είδες την κατάληψη της Νοµικής από τους µετανάστες;
Στεναχωρήθηκα, ευτυχώς που έληξε. Μπορεί να είµαι καινούργια αλλά την αγαπάω τη Νοµική και δενθέλω να τη χρησιµοποιούν για κοµµατικούς σκοπούς.
Μα είναι κοµµατικοί οι σκοποί;
Μα οι µετανάστες δεν ήρθαν µόνοι τους. Κάποιοι τους έφεραν. ∆εν ξέρω τι ήθελαν να κερδίσουν αλλά το µόνο που πέτυχαν ήταν να αµφισβητηθεί για άλλη µια φορά το άσυλο.
Για σένα είναι απαραίτητο το άσυλο.
Το άσυλο ναι. Το άβατο όχι. Θέλω δηλαδή το άσυλο να ισχύει µόνο για θέµατα από αφορούν τη φοιτητική κοινότητα. Οχι για κάθε κοινωνικό πρόβληµα. Και οι συνταξιούχοι έχουν προβλήµατα. Θα δεχόµασταν να καταλάβουν το Πανεπιστήµιο µέχρι να δικαιωθούν;
Αναδημοσίευση από τα Νέα
.
Την ιστορία της ίσως να την έχετε ακουστά. «Η φυλακισµένη που µπήκε στη Νοµική». Το έγραψαν οι εφηµερίδες, ακούστηκε και στις τηλεοράσεις. Ενα «µεσηµεριανό» µάλιστα τής έδινε γη και ύδωρ τον Σεπτέµβριο για να βγει να πει την ιστορία της. Η Μαρίνα όµως δεν την ήθελε αυτή τη δηµοσιότητα. Την πρώτη φορά που τη συνάντησα, ήταν πολύ ταραγµένη. Είχε µόλις µπει στη Νοµική, τρίτη ανάµεσα στους υποψηφίους από τα νυχτερινά σχολεία, αλλά δεν είχε σπίτι, δεν είχε λεφτά, δεν ήξερε ποιους να εµπιστευθεί. Ολα της φαίνονταν βουνό. Αρχισα να καταγράφω τα βήµατά της.
Το νέο της σπίτι στα Εξάρχεια. Τα έπιπλα που της δάνεισαν οι φίλοι. Το φαγητό στη Φοιτητική Λέσχη. Τα ρούχα από τις κυρίες της Θήβας. Τη βοήθεια από την Αρχιεπισκοπή… Πριν από λίγες εβδοµάδες ήρθε και η δικαίωση. Η ∆ικαιοσύνη τής είπε «κάναµε λάθος που σε στείλαµε φυλακή» και της επιδίκασε αποζηµίωση 30.000 ευρώ! Τις µέρες αυτές που η Νοµική µπήκε στα πρωτοσέλιδα, εγώ κατέφυγα ξανά στη Μαρίνα. Και τη νύχτα που οι µετανάστες εγκατέλειψαν τη Νοµική συναντηθήκαµε για να µου πει επιτέλους για πρώτη φορά όλη την ιστορία της.
Αρχίζοντας από τα παιδικά της χρόνια στη Ρωσία.
Τι έβλεπες από το παράθυρο του δωµατίου σου στη Ρωσία;
Οµορφα πράγµατα, κήπους, λουλούδια, δέντρα, κερασιές κι ένα µαρµάρινοελάφι… Ελληνικά µιλούσατε στο σπίτι;
Ποντιακά.Η γιαγιάµου µούέλεγε «µάσακαλα», εγώνόµιζα ότιµου µιλούσε ρώσικα,µεγαλώνοντας κατάλαβα ότι αυτά ήταν ελληνικά. «Μάσα καλά».
Ζούσατε µε τη σκέψη ότικάποια στιγµή θα ρθείτε στην Ελλάδα;
Εµείς ήµασταν µικρά και δεν καταλαβαίναµε, αλλά απ’ όσο µας έχει εξιστορήσει ο παππούς, όταν πέθανε ο πατέρας του, η τελευταία του λέξη ήταν Ελλάδα.
Ο παππούς ήταν κοµµουνιστής;
Οχι. Αφού τονείχε στείλει εξορία ο Στάλιν,σε ποιον κοµµουνισµό να πιστέψει;
Υπάρχει κάτι από τα παιδικά σου χρόνια που θα ήθελες να ξαναζήσεις;
Ναι, τα ταξίδια που κάναµε µε τους έφηβους γονείς µου... Είχανε ένα βαν και γυρνάγαµε σε χωριά, λαγκάδια, βουνά. Εχουµε πιει νερό που ξεπηδάει από το χώµα, έχουµε βουτήξει σε λίµνες µικρές, σε βάλτους, έχουµε µαζέψει καβούρια, τα έχουµε κάνει σούπα… Τι ήταν οι γονείς σου, ρώσοι χίπις;
Κάτι τέτοιο. Με άφρο µαλλί,η µαµά.Κλέβανε τα κρασιά απότον παππού, µας φορτώνανε στο βαν καιγυρνούσαµε πίσωόταν τέλειωναν οι προµήθειες.
Ωραίο ακούγεται. Πώς ήταν η Ρωσία τότε, τη δεκαετία του ‘80; Φτώχεια;
∆εν κατάλαβα εγώ να ζούσαµεστη φτώχεια. Ηµουν βέβαιαµικρή. ΣτηνΕλλάδα όµωςστριµωχτήκαµε πολύ. Ηρθαµε µόλις άνοιξαν τα σύ νορα το ‘90 και από εκεί που ζούσαµε σε µονοκατοικία και είχα το δικό µου δωµάτιο,βρεθήκαµε σε 2 δωµάτια µαζί και την πραµάτεια που είχαν φέρει οι δικοί µου για να την πουλήσουν στη λαϊκή. Καιγια όλους ήµαστανοι Ρωσοπόντιοι, το Ρωσάκι...
Και πώς καταλήγεις στη φυλακή;
Είναι κάτι που δεν θέλω να το πολυσυζητάω. Θύµα ενός έρωτα, έγραψεµια εφηµερίδα.
Πες το κι έτσι. Γνώρισα κάποιον ο οποίος ήταν µπλεγµένος σε υποθέσεις ναρκωτικών. Τον παρακολουθούσε δηλαδή η Αστυνοµία.
Εσύ δεν είχες καταλάβειτίποτα;
Μα 2 εβδοµάδες ζούσαµε µαζί. Ολο κι όλοτον γνώριζα 2 µήνες. Ούτε το πραγµατικό του όνοµα δεν ήξερα τελικά.
Και σε έπιασαν για συνεργό.
Ναι, µια µέρα έκανε έφοδο η Αστυνοµία, βρήκε 4 κιλά ηρωίνης νοµίζω, αυτός το έβαλε στα πόδια και πιάστηκα εγώ που δεν είχα βέβαια κανέναν λόγο να τρέξω. Μέχρι τότε πίστευα ότι ο κόσµος είναι αγγελικά πλασµένος και όλα είναι όµορφα. Αφέλεια της νεότητας.
Και πόσο καιρό έµεινες στη φυλακή µέχρι να αποδειχθεί ότι ήσουναθώα;
Οταν µπήκα στη φυλακή, ο τότε δικηγόρος έλεγε ότι θαβγω σε 2 µήνες. Οι συγκρατούµενές µου λέγανε µην τον πιστεύεις. Γίνεται το δικαστήριο και ακούω 8 χρόνια! Ωραία λέω, εδώ θα µείνουµε. Αρχισα να µαθαίνω κέντηµα, βελονάκι, σταυρωτό, τα πάντα.
Είπες «εγώ δεν θα γονατίσω»;
∆εν ξέρω αντο είπα τόσο ηρωικά. Αλλά όταν τρως ένα χαστούκι και πέφτειςαπό τα συννεφάκια που ζεις, τότε σκέφτεσαι ή θα µείνω για πάντα κάτω ή θα σηκωθώ.
Και αποφασίζεις να σπουδάσεις;
Ενα ένα. Πρώτα ήταν η επαφή µε το σχολείο δεύτερης ευκαιρίας στις Φυλακές Κορυδαλλού. Είχε όµως µόνο γυµνάσιο. Παρακαλάω τον κ. Ζουγανέλη, τον διευθυντή του, να βρει µια λύση για όσες είχαµε τελειώσει το γυµνάσιο και θέλαµε να πάµε στο λύκειο.Κι έγινε ένα θαύµακαι το υπουργείο Παιδείας µάς επέτρεψε να γραφτούµε στο πλησιέστερο λύκειο και µας έστειλε καθηγητές για µαθήµατα.
Μαθήµατα «µέσα», εξετάσεις «έξω»;
Ναι, γράφαµε όλες µαζίοι κρατούµενες σε µια ξεχωριστή αίθουσα. Με φρουρούς βέβαια.
Εξετάσεις µε χειροπέδες;
Είναι λίγο µύθος οι χειροπέδες. Ναι µεν πηγαίναµε µε κλούβα, αλλά δεν µας φορούσαν χειροπέδες. Είχαµε βέβαιατον φύλακα δίπλα µας ακόµη και όταν γράφαµε. Στη µέση όµωςτων εξετάσεων αποφυλακίστηκακαι µετά πήγαινα πια µόνη µου. Και καθόµουν στο ίδιοθρανίο, στην ίδια αίθουσα µε τα κορίτσια που έρχονται συνοδευόµενες.
Ποια ήταν η πιο δύσκοληώρα στη φυλακή;
Να ξυπνάς τη νύχτα και η διπλανή σου να έχει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, να είσαι άρρωστος και να µηνέρχεται γιατρόςκαι να υποφέρεις. Είχα φτάσει στο σηµείο να ξαπλώνω και να λέω «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν µε τηναµαρτωλή» µέχρι νααποκοιµηθώ. Τοπρωί πριν ανοίξω τα µάτια, άρχιζα ξανά την προσευχή γιατί φοβόµουν ότι θα πάω στοψυχιατρείο. Κιέλεγα: «Μαρίνα, δενµπορείς να µπειςστο ψυχιατρείο, έχεις στόχους, έχεις όνειρα. Σήκω και θα τα καταφέρεις».
Είναι συχνές οι απόπειρες αυτοκτονίας στη φυλακή;
Μία µέρα µπαίνει φουριόζος ένας αρχιφύλακας στα µπάνια, σπάει τηνπόρτα µιας τουαλέτας και αρπάζει µια κοπέλα που είχεβάλει το κεφάλι της µέσα στη λεκάνη, είχε ανοίξει τέρµα το καζανάκι και προσπαθούσε να πνιγεί. Εντάξει, καταλαβαίνεις ότι λιποθύµησα.
Ποιες είναι οι πιο δύσκολες στη φυλακή;
Νοµίζω ότι είναι τα κορίτσια που έχουν µπλέξει µε ουσίες, γιατί δεν είναι η θέση τους εκεί. ∆ηλαδή βλέπεις ότι τα φάρµακατης καταστολής δεν κάνουν τίποτα. Παρατείνουν το πρόβληµα. Οι ισοβίτισσες δεν σε φόβιζαν;
Στην αρχή µε φόβιζαν πολύ, αλλά µιαφορά κέντησα έναµαντιλάκι σεµια ισοβίτισσα, για τον γιο της που είχε γενέθλια. Ενα λευκό µαντιλάκι µετα αρχικάτου µε χρυσή κλωστή. Ε µετά, κάθετόσο µουέφερνε απότο συσσίτιο πατάτες, καρότα, λαχανικά… Είχε συγκινηθεί που της είχα δώσει τοµαντίλι χωρίς να ζητήσω αντάλλαγµα.
Οι δουλειές στη φυλακή γίνονται µε ανταλλάγµατα;
Ετσι συνηθίζεται. Για πες ένα αντάλλαγµα.
Ας πούµε, θα σου πλύνω τα ρούχα, θα µου δώσεις ένα πακέτο τσιγάρα. Κι εγώ ότανξέµενα από τηλεφωνικέςκάρτες, τις έβαζα στη σειρά και τους έφτιαχνα τα νύχια. Μανικιούρ, πεντικιούρ, γαλλικό, στρασάκια…Με παρακαλούσαν έναν µήνα, όταν µουτέλειωναν οι κάρτες, τις έπιανα.
Τι κάνεις µια νέα γυναίκα τρία χρόνια χωρίς άντρα;
Είναι απ’ τα πιο δύσκολα κοµµάτια. ∆εν είναι εύκολο να ευνουχίζεσαι. Αν θέλουµε ο κρατούµενος µετά τη φυλακή να γυρίσει πίσω στην κοινωνία και ναµην αποτρελαθεί,δεν µπορούµε να του στερούµε τη σεξουαλική δραστηριότητα. Η µέρα της αποφυλάκισης;
Τα µεγάφωνα φώναξαν «Η Λιτβίνοβα αποφυλακίζεται» και βγήκε όλη η πτέρυγα να µε αποχαιρετήσει. Αγκάλιαζα τις µητέρες µου, τιςθείες µου, τις φίλες µου, τις αδερφές µου, τόσα χρόνια µαζί. Από τα δάκρυα δεν ξεχώριζα πρόσωπα. Μόνο όταν µου έδιναν την ευχή στο αυτί, προσπαθούσα να καταλάβω ***ποια είναι.Εκείνη τη µέρα µάζεψα πάρα πολλές ευχές.
Και τι έκανες µόλις βγήκες από τη φυλακή;
Πήγα σε ένα ξενοδοχείο που µου είχαν νοικιάσει, κοιµήθηκα ξερή, έκανα µπάνιο και µετά µε τον Κλήµη Πυρουνάκη – που µε βοηθούσε – πήγαµε µαζί µε τη γυναίκα του να φάµε σουβλάκια. Είχα να φάω σουβλάκιτρία χρόνια!
Γιατί επέλεξες τη Νοµική;
Οταν έχειςπεράσει 3 χρόνια µέσαστη φυλακή, τι θα επιλέξεις; Η Νοµική ήταν µονόδροµος. Στη Νοµική ξέρουν ποια είσαι;
Ναι αρκετοί ξέρουνε την ιστορία… Είναι όµως πολύ διακριτικοί. Καµιά φορά µόνο µού κάνουν πλάκα που είµαι τόσο µεγάληγια πρωτοετής. Γελάµε πολύ.
Υπάρχουν στιγµές που νιώθεις µια ανωτερότητα;
Ανωτερότητα; Ως προς τι; Εχεις κάνει τον πιο δύσκολο δρόµο. Εχεις περάσει µια ζούγκλα.
Ετσι θα έπρεπε να είναι, αλλά έχω ακόµη πολλές ανασφάλειες και φοβίες. Οταν βρίσκοµαι όµως µπροστά σε ένα πρόβληµα λέω «Μαρίνα, έχεις κάνει φυλακή, προχώρα!».
Πιάνει;
Ναι! Βγαίνω από το σπίτι, κλειδώνω την πόρτα και πληµµυρίζω από χαρά. Και ευχαριστώ τον Θεό που έχωκλειδιά, που έχω σπίτι, πουέχω δουλειά, που έχω πανεπιστήµιο. Είναι σαν όνειρο αυτό που ζω.
Αν εξαιρέσεις τα 3 χαµένα χρόνια, έµεινε κάτι θετικό από αυτήτην ιστορία της φυλακής;
Ισως αυτό που κάνω τώρα, η Νοµική, να µη γινότανε στόχος µου αν δεν είχα µπει στη φυλακή. Είναιόπως ότανπαθαίνεις ένα ατύχηµα. Μένεις καθηλωµένος στο κρεβάτι και σκέφτεσαι να σηκωθείς να γίνεις αθλητής.
Η Πολιτεία σού ζήτησε τελικά συγγνώµη για την άδικη φυλάκιση.
Ναι, αναγνώρισε την αθωότητά µου και µε αποζηµίωσε.
Σου επιδικάστηκε µια µεγάλη για τα ελληνικά δεδοµένα αποζηµίωση.
Από τις µεγαλύτερες. Ο Αλέξανδρος Λάµαρης, ο δικηγόρος µου, ήταν σίγουρος ότι θα δικαιωθούµε. Εγώ δυσκολευόµουν να το πιστέψω. Τελικά το δικαστήριο µου επιδίκασε 25 ευρώ για κάθε ηµέρα κράτησης. Περίπου 30.000 ευρώ.
∆εν είναι και λίγα.
Ναι, αλλά εσένα αν σου έδιναν 30.000 ευρώ θα έµπαινες για τρία χρόνια φυλακή; ∆ύσκολο. Πότε θα τα πάρεις αυτά τα λεφτά;
Προς το παρόν δεν έχουν και περιµένω. Και πώς τα βγάζεις πέρα, δουλεύεις;
Ναι, έπιασα δουλειά στην «Επάνοδο». Είναι το κέντρο επανένταξης αποφυλακιζοµένων του υπουργείου ∆ικαιοσύνης. Βοηθάµε αυτούς που βγαίνουν.
Και ποιος είναι ο στόχος σου στη Νοµική; Να γίνεις δικαστής, εισαγγελέας;
Ας πάρουµε το πτυχίο κι έχει ο Θεός. Λέω µήπως έχεις στο µυαλό σου τη «Μαρίνα Ζορό», υπερασπιστή δηλαδή των δικαιωµάτων των κοριτσιών.
Ζορό δεν ξέρω αν θα γίνω αλλά αν ασκήσω δικηγορία σίγουρα θα βοηθάω τις γυναίκες που έχουν ανάγκη.
Είσαι κάθε µέρα στη σχολή σου;
Ναι. Μου αρέσει πάρα πολύ. Πώς είδες την κατάληψη της Νοµικής από τους µετανάστες;
Στεναχωρήθηκα, ευτυχώς που έληξε. Μπορεί να είµαι καινούργια αλλά την αγαπάω τη Νοµική και δενθέλω να τη χρησιµοποιούν για κοµµατικούς σκοπούς.
Μα είναι κοµµατικοί οι σκοποί;
Μα οι µετανάστες δεν ήρθαν µόνοι τους. Κάποιοι τους έφεραν. ∆εν ξέρω τι ήθελαν να κερδίσουν αλλά το µόνο που πέτυχαν ήταν να αµφισβητηθεί για άλλη µια φορά το άσυλο.
Για σένα είναι απαραίτητο το άσυλο.
Το άσυλο ναι. Το άβατο όχι. Θέλω δηλαδή το άσυλο να ισχύει µόνο για θέµατα από αφορούν τη φοιτητική κοινότητα. Οχι για κάθε κοινωνικό πρόβληµα. Και οι συνταξιούχοι έχουν προβλήµατα. Θα δεχόµασταν να καταλάβουν το Πανεπιστήµιο µέχρι να δικαιωθούν;
Αναδημοσίευση από τα Νέα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου